‘พลังงานแสงอาทิตย์’ เป็นหนึ่งในทางเลือกที่มีประสิทธิภาพสำหรับการใช้พลังงานสะอาด แต่ประสิทธิภาพของแผงโซลาร์เซลล์สามารถลดลงได้หากไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม ซึ่งหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการผลิตไฟฟ้า คือฝุ่นละอองที่เกาะอยู่บนแผงโซลาร์ โดยเฉพาะฝุ่นขนาดเล็กอย่าง PM 2.5 ที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ดังนั้น การทำความเข้าใจถึงผลกระทบของฝุ่นบนแผงโซลาร์เซลล์ ตลอดจนวิธีการดูแลให้เหมาะสม จึงเป็นสิ่งสำคัญ
ฝุ่น PM 2.5 ส่งผลกระทบต่อโซลาร์เซลล์อย่างไร ?
ฝุ่นละอองขนาดเล็ก โดยเฉพาะฝุ่น PM 2.5 เป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพของแผงโซลาร์เซลล์ในระยะยาว
1. ลดปริมาณแสงที่เข้าสู่แผงโซลาร์เซลล์
ฝุ่น PM2.5 ซึ่งมีอนุภาคขนาดเล็ก สามารถลอยอยู่ในอากาศและสะสมบนพื้นผิวของแผงโซลาร์เซลล์ ก่อให้เกิดเป็นชั้นฝุ่นบาง ๆ ที่บดบังแสงอาทิตย์ที่จะเข้าสู่แผงโดยตรง ซึ่งจะส่งผลให้แผงโซลาร์เซลล์ผลิตพลังงานได้น้อยลง ยิ่งฝุ่นสะสมหนาแน่นมากเท่าใด ประสิทธิภาพของแผงก็จะยิ่งลดลง ทำให้ระบบผลิตไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ไม่สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ
2. เพิ่มอุณหภูมิแผงโซลาร์ (Hot Spot Effect)
ฝุ่นเกาะบนแผงโซลาร์ไม่เพียงแต่ลดปริมาณแสงที่เข้าสู่แผงเท่านั้น แต่ยังทำให้เกิด “จุดร้อน” (Hot Spot Effect) หรือภาวะที่บางส่วนของแผงจะร้อนกว่าส่วนอื่น ทำให้พลังงานที่ควรถูกผลิตเป็นไฟฟ้ากลับถูกเปลี่ยนเป็นความร้อนแทน ซึ่งความร้อนที่สะสมนี้สามารถเร่งการเสื่อมสภาพของเซลล์แสงอาทิตย์ ทำให้แผงโซลาร์เซลล์เสียหายก่อนเวลาอันควร
3. ทำให้การไหลของน้ำฝนผิดปกติ
โดยปกติแล้ว น้ำฝนจะช่วยชะล้างทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์ได้ตามธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม ฝุ่น PM2.5 ซึ่งมีขนาดเล็กสามารถจับตัวกันเป็นชั้นหนาแน่นบนแผง ทำให้น้ำฝนไม่สามารถชะล้างแผงได้อย่างทั่วถึง จนเกิดคราบสกปรกตกค้างบนแผง ซึ่งอาจส่งผลให้ประสิทธิภาพในการผลิตพลังงานลดลง
4. เกาะติดแน่นและล้างออกยาก
เนื่องจาก PM 2.5 มีขนาดเล็กและมีคุณสมบัติเกาะติดกับพื้นผิวสูง การล้างด้วยน้ำฝนอาจไม่เพียงพอ ต้องใช้วิธีทำความสะอาดที่เหมาะสม
5. ทำปฏิกิริยากับความชื้นและสารเคมีในอากาศ
ฝุ่นละออง PM 2.5 สามารถทำปฏิกิริยากับไอน้ำและมลพิษในอากาศ ทำให้เกิดสารตกค้างที่เป็นกรด ซึ่งส่งผลให้พื้นผิวของแผงโซลาร์เซลล์ถูกกัดกร่อน หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม อาจทำให้แผงเสื่อมสภาพเร็วขึ้นและต้องเปลี่ยนแผงเร็วกว่ากำหนด

วิธีทำความสะอาดและดูแลแผงโซลาร์เซลล์จากฝุ่น
แม้ว่าฝุ่นเกาะบนแผงโซลาร์จะเป็นปัญหาที่หลีกเลี่ยงได้ยาก แต่สามารถป้องกันและลดผลกระทบต่อแผงโซลาร์เซลล์ได้ด้วยวิธีทำความสะอาดที่ถูกต้องและการดูแลที่เหมาะสม เพื่อให้แผงโซลาร์ผลิตไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพและยืดอายุการใช้งานให้ยาวนานขึ้น
1. กำหนดความถี่ในการทำความสะอาด
การกำหนดช่วงเวลาทำความสะอาดเป็นสิ่งสำคัญ เพราะพื้นที่แต่ละแห่งมีปริมาณฝุ่นละอองแตกต่างกัน ควรพิจารณาจากระดับฝุ่นละอองในพื้นที่ติดตั้งและปรับรอบการดูแลให้เหมาะสม
- ในพื้นที่ที่มีฝุ่นมาก เช่น ในเมือง หรือใกล้แหล่งอุตสาหกรรม ควรทำความสะอาดทุก 1-2 เดือน
- ในพื้นที่ชนบทที่มีฝุ่นน้อย สามารถทำความสะอาดทุก 3-6 เดือน
- หากมีฝุ่น PM 2.5 ปริมาณสูง อาจต้องเพิ่มความถี่ในการดูแล
2. ใช้วิธีการทำความสะอาดที่เหมาะสม
การทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์จำเป็นต้องใช้วิธีที่ปลอดภัย เพื่อป้องกันการเกิดความเสียหายกับพื้นผิวแผง ควรปฏิบัติตามแนวทางดังนี้
- ใช้น้ำสะอาดฉีดล้าง
เนื่องจากน้ำเป็นตัวช่วยสำคัญในการล้างฝุ่นที่เกาะติดบนแผง ควรใช้น้ำแรงดันต่ำ หรือปานกลาง โดยอย่าให้แรงเกินไป เพื่อป้องกันไม่ให้กระจกของแผงเสียหาย หรือรอยต่อของแผงเกิดการรั่วซึม
- ใช้แปรงขนนุ่ม หรือผ้านุ่มเช็ด
ห้ามใช้แปรงแข็ง หรือวัสดุที่อาจทำให้เกิดรอยขีดข่วนบนแผง เพราะอาจลดประสิทธิภาพของแผงในระยะยาว หากมีฝุ่นหรือคราบติดแน่น สามารถใช้น้ำผสมสบู่อ่อน ๆ แล้วใช้ผ้าสะอาดเช็ดเบา ๆ เพื่อลดคราบสกปรก
- ทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์ในตอนที่แดดยังไม่แรงมาก
หลีกเลี่ยงการทำความสะอาดขณะที่แผงร้อนจัด เนื่องจากความร้อนสูงอาจทำให้แผงแตกร้าวจากอุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว ช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดในการทำความสะอาด คือช่วงเช้าหรือช่วงเย็น
การสะสมของฝุ่นบนแผงโซลาร์เซลล์ โดยเฉพาะฝุ่น PM 2.5 เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ประสิทธิภาพการผลิตพลังงานลดลง ดังนั้น การทำความสะอาดแผงอย่างถูกวิธีและสม่ำเสมอ จะช่วยให้แผงทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ลดต้นทุนด้านพลังงานในระยะยาว ซึ่งการจะใช้พลังงานโซลาร์เซลล์ให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุดจำเป็นต้องอาศัยการดูแลและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ โดย GreenYellow ให้บริการหลังคาโซลาร์เซลล์สำหรับโรงงาน ห้างสรรพสินค้า โรงพยาบาล อย่างครบวงจร ผ่านโซลูชัน Solar PPA ตั้งแต่การลงทุน สำรวจ ออกแบบ ติดตั้ง การขออนุญาต ตลอดจนการดูแลรักษาแผงโซลาร์เซลล์ฟรีตลอดระยะเวลาสัญญา จึงมั่นใจได้ในประสิทธิภาพพลังงานสะอาดเพื่อกิจการของคุณ
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
- เบอร์โทรศัพท์ 02-079-8081
- LINE ID: @greenyellowth
- E-mail * gr*********@*********ow.com
ข้อมูลอ้างอิง:
1.ทำความสะอาดแผงโซล่าเซลล์ ไม่ยุ่งยากอย่างที่คิด. สืบค้นเมื่อ 14 มีนาคม 2568 จาก https://erdi.cmu.ac.th/?p=1926